اشاره:

قانون اساسی قانون تعیین کننده نظام حاکم است ،قانونی که مشخص می کند قدرت درکجامتمرکز است ،روابط این قدرت حاکم باآزادی ها وحقوق افرادملّت چگونه است واین قوای حاکمه اعم از قوه مقننه ، قو مجریه وقوه قضائیه تاچه اندازه اقتدارومسئولیت هایی دربرابرملت دارند .

قانون اساسی عالی ترین سندحقوقی یک کشور وراهنمایی برای تنظیم قوانین دیگر است . هیچ قانون ومقرراتی نباید باقانون اساسی مغایرت داشته باشد.

علاوه بر این قانون اساسی مضامینی مانند پرچم ،سرودملی ،نشان ملی ،پایتخت کشور،واصول حاکم برسیاست های اقتصادی ،برنامه های فرهنگی وروابط خارجی کشور راموردتوجه قرارمی دهد .

قدیمی ترین قانون اساسی ملّی که هنوز اجرا می شود درسال 1600میلادی نوشته شده ومتعلق به جمهوری سان مارینو درجنوب اروپا است .

اولین ملّتی که برای خود قانون اساسی تدوین نمود مردم ایالات متحده امریکابودند که در17سپتامبر سال 1777 پس از بیرون راندن دولت بریتانیا از سرزمین خودوکسب استقلال (222سال پیش )، اقدام به مشخص کردن شکل حکومت آینده خوددراین سند کردند . اولین قانون اساسی دراروپانیز پس از پیروزی انقلاب فرانسه درسال1789 ومحدودشدن قدرت خاندان سلطنت در این کشور به تاریخ 15سپتامبر1971 (194سال پس از ایالات متحده امریکا! ) با امضای لویی شانزدهم پادشاه فرانسه تدوین شد.

پادشاهی بلژیک (1831)، لیبریا (1847) ، لوکزامبورگ (1868) وکنفدراسیون سوئیس(1874) از نخستین کشورهایی بودند که پس از آن اقدام به تدوین قانون اساسی برای نمودند .

هم اکنون تقریبا تمام کشورهای جهان متنی راتحت عنوان قانون اساسی خود مشخص کرده اند .به جزکشور انگلستان که گویا هیچگاه نیازی برای این کار احساس نکرده است وقانون اساسی مدوّنی ندارد!!.

بزرگترین دموکراسی جهان وطولانی ترین ومفصل ترین قانون اساسی ، متعلق به هندوستان است . قانون اساسی هندوستان طولانی ترین قانون اساسی نوشته شده دربین تمام کشورهای مستقل دنیاست و از 395 پیوست و83 الحاقیه تشکیل می شود . این قانون در26نوامبر1949 میلادی( یک سال پس از مرگ گاندی) به تصویب مجلس موسسان هند رسیده واز 26ژانویه 1950 لازم الاجراگردیده است .

روندایجادقانون اساسی در ایران:

از ابتدای دوره قاجار آشنایی ایرانیان با دنیای غرب ومشاهده شیوه اداره شهرها ونظم اجتماعی آنان زمزمه هایی برای محدود کردن قدرت شاه ایجاد شد اما شاه ،مطلق العنان ومجسمه قانون بود و از محدودیت می گریخت ومحدود کنندگان را که با مشکلات بسیار برای آگاهی بخشی به مردم تلاش می کردند به تهمت وحبس وآزار وشکنجه وتبعید تهدید می کرد .زمزمه های محدود این اوضاع که از زمان فتحعلی شاه دومین شاه قاجار آغاز شده بود به دوره ناصرالدین شاه کشیده شد واین شاه زیرک بالطایف الحیل از ایجاد محدودیت جلوگیری کرد تا سرانجام جان بر سر همین اصرارگذاشت ومیرزا رضای کرمانی او را از زندگی وشاهی خلاص کرد . مظفرالدین شاه امّا، قدرت وجذبه ی پدر رانداشت واز سویی کار انقلابیون وآگاهی بخشی  آنان کم کم به جایی رسیده بود که سرانجام شاه جدید بپذیرد که گزیر و گریزی از پذیرفتن این واژه چهار حرفی وماجراخیز «ق ا ن و ن» ندارد وبدین ترتیب مشروطه خواهان که دریک کلام خواستار محدودکردن قدرت شاه بودند مظفرالدین شاه را درتاریخ 14مرداد 1285 خورشیدی مجبور به صدور فرمان مشروطیت کردند تا نمایندگان مردم بتوانند قانون اساسی ایران راتدوین وبه امضای شاه برسانند . نگاهی به متن قانون اساسی مشروطه پس از 103سال خالی از لطف نیست . آیا فقط با تغییر درقانون می توان زندگی اجتماعی مناسب تری را برای شهروندان یک سرزمین فراهم کرد ؟         

متن قانون اساسی مشروطه را اینجا بخوانید .   

برای آگاهی از چگونگی تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اینجا را کلیلک کنید

دانلودقانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به همراه اصول اولین قانون اساسی مصوب سال 1358 را از اینجــــــــــــــــــــا دانلود کنید

توجه:

پس از دریافت فایل باید نرم افزار« آکروبات ریدر» برای خواندن فایل های« پی دی اف» روی سیستم شما نصب باشد ونیز باید پسورد مربوطه را درمحل مربوطه تایپ کنید زیرا اگر از کپی ـ  پیست استفاده کنید فایل باز نمی شود.

103سال ازانقلاب مشروطیت ونخستین قانون اساسی ایران گذشت . درپُست بعدی چگونگی انحراف از قانون اساسی مشروطه وبه قدرت رسیدن رضاخان مورد بررسی قرارخواهد گرفت .